Vanuit wetenschappelijke hoek komt er steeds meer duidelijkheid over de gezonde effecten van vetten. Ook over de effecten van de zogenaamde ‘gezonde’ onverzadigde vetten. Gezonde heb ik niet voor niets tussen haakjes gezet, want niet alle onverzadigde vetten zijn gezond!
Om helder te krijgen hoe dat dan zit, moeten we er de geschiedenis van ons menselijk bestaan er even bij halen. Ja echt, want het is nou eenmaal zo dat onze genetische codes die opgeslagen zitten in onze genen niet heel erg snel veranderen. Ons voedsel daarentegen is in 10.000 jaar pijlsnel veranderd. Van jagers en verzamelaars, zijn we landbouwers geworden. Zo gingen we van groente, fruit en soms vlees of vis naar granen. Van daaruit gingen we kort door de bocht genomen de industriële revolutie in en gingen we naar hartenlust van alles raffineren, van granen bloem maken en van suikerbieten suiker maken. Helaas is ons genetisch materiaal nog steeds gebaseerd op de jager en verzamelaar uit de steentijd. Evolutionair is hetgeen we op ons bordje hebben liggen niet zo heel verantwoord.
En nu even terug naar de vetten. Onze oertijd-voeding bevatte veel minder linolzuur, dat is een onverzadigd vet. Linolzuur staat normaal gesproken op de verpakking als omega 6. Vooral fabrikanten van allerlei margarines en halvarines trachten duidelijk aan te geven dat hun product omega 6 bevat. En laten we de zonnebloemolie niet vergeten. De frituur van op de hoek die vol trost een poster op het raam heeft plakken waarop staat ‘wij frituren in zonnebloemolie’. Omega 6 zou volgens de heersende opvattingen een beschermende werking hebben op het ontstaan van hart- en vaatziekten. Dat klopt niet. Studies naar het aanbevolen gebruik van omega 6 laten zien dat het juist de kans op hart- en vaatziekten verhoogd. En er komen steeds meer studies bij die dit aantonen.
Wat heeft dat met de geschiedenis te maken? De voeding die wij aten in het stenentijdperk bevatte veel minder omega 6 dan wat we nu menen dat goed voor ons is. Daarbij aten we veel meer omega 3 vetzuren. Omega 3 is een ander onverzadigd vetzuur. En dat eten we heden ten dage veel minder. Omgekeerde wereld dus.
Voor een goed evenwicht hebben we één deel omega 3 nodig en één deel omega 6. Dus de verhouding 1:1. Omdat ons voedsel vooral omega 6 vetzuren bevat is het juist goed om meer voedingsmiddelen met omega 3 vetzuren te gebruiken. Dus niet zomaar al het onverzadigde vet, maar omega 3 onverzadigd vet. Tegenwoordig bevat onze voeding een verhouding van 1x omega 3: 6x omega 6.
Voor de goede orde wil ik wel vermelden dat omega-6 in principe gezond is. Alleen keert het zich bij een disbalans in de verhouding tegen ons. Dan veroorzaakt omega-6 ongewenste ontstekingsreacties. Een langdurige ontstekingsreactie kan ontsporen en leidden tot hart en vaatziekten, maar denk ook aan artritis, allergieën en auto-immuunziekten.
Dus nu duidelijk is dat we ons niet moeten laten leiden door de reclames, uithangborden en op ooghoogte staande ‘zogenaamd gezonde’ margarines, komt de vraag waar zitten die omega 3 vetzuren dan in? Die zitten in vette vis (zalm, makreel, haring, sardines en ansjovis), lijnzaad. Ook in lijnzaadolie, maar dat is niet erg lekker. Probeer het gerust een keer, want het is wel een heel mooie oliesoort. Het zit in hennepolie, noten (het liefst ongebrand en vooral walnoten), pompoenpitten, sesamzaad.
Al met al, zorg dat je de goede vetzuren gebruikt, je lichaam vaart er wel bij. Ook verzadigde vetten zijn niet onverdeeld allemaal slecht, maar dat bewaar ik voor een volgende keer. Heb je vragen? Je kan mij dagelijks bereiken op 06-46380140